Pan Krzysztof, klient Ośrodka Doradztwa w Gdyni, zaciągnął pożyczkę na kwotę 500 zł w firmie pożyczkowej. Jej spłata miała nastąpić w terminie 30 dni. Jednak klient, ze względu na inne zobowiązania, nie jest w stanie spłacić jednorazowo całej kwoty. Odwiedza go windykator firmy, któremu spłaca zadłużenie w ratach, jednak firma nalicza koszty za tzw. przedłużenie terminu spłaty pożyczki. Teraz firma grozi uruchomieniem procedury dochodzenia roszczeń z weksla, który dłużnik wystawił, jako zabezpieczenie udzielenia pożyczki. Problemem jest to, że wierzyciel chce nieuczciwie wystawić weksel na kwotę znacznie przewyższającą kwotę pożyczki – na 2.000 zł.
Weksel to dokument, który jest z jednych zabezpieczeń spłaty pożyczki lub kredytu, w którym dłużnik przyznaje się do zaciągnięcia długu. Jest on bardzo korzystny dla wierzyciela, gdyż umożliwia najtańsze i najszybsze postępowanie sądowe ułatwiające dochodzenie swoich roszczeń. Najczęściej, podczas zawierania umowy pożyczki, wystawiany jest weksel in blanco, czyli tzw. weksel niezupełny. Miejsce na wpisanie przez wierzyciela rzeczywistej sumy zadłużenia jest puste, aby wierzyciel mógł wpisać rzeczywistą sumę zadłużenia w momencie, gdy pożyczka nie zostanie spłacona w terminie. Aby weksel był ważny musi zawierać podpis zobowiązanego do spłaty długu wystawcy.
Gdy wierzyciel wypełnia weksel, zanim skieruje sprawę do sądu, musi najpierw wysłać do dłużnika wezwanie do wykupu weksla oraz wskazać termin zapłaty sumy wekslowej.
Należy jednak pamiętać, aby dłużnik wystawiając weksel podpisał deklarację wekslową. Jest to dokument, który potwierdza zaciągnięcie pożyczki, będący podstawą wystawienia weksla. Stanowi on zabezpieczenie przed nieuczciwym wystawieniem weksla, w razie gdyby wierzyciel uzupełnił weksel w kwocie wyższej niż wynosi zadłużenie. W takim przypadku dłużnik posiadający deklarację wekslową, będzie mógł bardzo łatwo udowodnić przed sądem, jaka była rzeczywista wielkość zadłużenia. Niestety pan Krzysztof nie podpisywał deklaracji wekslowej, jak również pożyczka nie została potwierdzona żadną umową i innym dokumentem, dlatego klientowi bardzo trudno będzie udowodnić, że jest winny mniejszą kwotę pieniędzy.
Trzeba jeszcze pamiętać, że deklaracja będzie chronić dłużnika przed nieuczciwym wypełnieniem weksla tylko i wyłącznie wtedy, gdy praw z weksla będzie dochodzić ten komu weksel wręczono, czyli pierwszy wierzyciel (weksel można zbyć na rzecz osób trzecich). Dlatego dłużnik podpisując weksel in blanco, powinien zadbać również o to, by na dokumencie zamieszczono wzmiankę, co do braku możliwości zbywania weksla osobom trzecim. Wzmiankę taką zamieszcza się poprzez przekreślenie słów „na zlecenie”. Magdalena Głowacka
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe (Dz.U.2016.160 z dnia 2016.02.09)
