Do Ośrodka Doradztwa Finansowego i Konsumenckiego w Gdyni zgłosiła się klientka, która zamierza przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza po zmarłej matce. Klientka zastanawia się, z jakimi obowiązkami wiąże się przyjęcie spadku w tej formie, jak wygląda jej odpowiedzialność za ewentualne długi.
Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza jest jedną z formą, w jakiej spadkobierca przyjmuje spadek. Istotą przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza jest ustalenie, w jakiej wysokości zmarły pozostawił po sobie długi spadkowe oraz ustalenie jego ewentualnego majątku. Spadkobierca odpowiada za zadłużenia w proporcjonalnej wysokości do pozostawionych przez zmarłego aktywów. Jeżeli zmarły posiadał majątek w wysokości 200 000 zł a zadłużenie w wysokości 50 000 zł, to spadkobierca odpowiada za zadłużenia do wysokości 200 000 zł., czyli powinien spłacić całość długów. Z drugiej strony, jeśli spadkobierca posiada majątek ustalony na kwotę 500 zł, natomiast zadłużenie sięga 70 000 zł, to spadkobierca za wszystkie zadłużenia odpowiada do kwoty 500 zł.
Spadkobierca, który przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza jest zobowiązany przedstawić przed sądem lub notariuszem przygotowany przez siebie wykaz inwentarza. Wykaz inwentarza musi być złożony na odpowiednim wzorze, który został przygotowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości (wzór dostępny w internecie).
W wykazie inwentarza z należytą starannością ujawnia się przedmioty należące do spadku oraz przedmioty zapisów windykacyjnych, z podaniem ich wartości według stanu i cen z chwili otwarcia spadku, a także długi spadkowe i ich wysokość według stanu z chwili otwarcia spadku. Na podstawie w/w wykazu ustala się odpowiedzialność za ewentualne długi spadkodawcy. Należy wskazać, że odpowiedzialność za zadłużenie w określonej kwocie, nie oznacza, że spadkobierca odpowiada jedynie z majątku otrzymanego przez spadkodawcę. W przypadku przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza ustalenie kwoty, jaką wynoszą aktywa wyznacza limit odpowiedzialności spadkobiercy. W przypadku przyjęcia spadku wierzyciel może domagać się spłaty z majątku stanowiącego własność spadkobiercy przed przyjęciem spadku.
Jeżeli spadkobierca nie czuje się na siłach w przygotowaniu wykazu inwentarza, może zlecić odpłatnie komornikowi przygotowanie spisu inwentarza, który praktycznie zawiera te same informacje, co wykaz.
W powyższej sytuacji zalecane jest klientce przygotowanie wykazu inwentarza, który by rzeczywiście odzwierciedlał sytuację majątkową zmarłego. Prawidłowe sporządzenie wykazu jest istotnym narzędziem ustalającym jej ewentualną odpowiedzialność za długi.
