Do Ośrodka Doradztwa Finansowego i Konsumenckiego w Krakowie zadzwoniła pani Anna z Sosnowca. Klientka jest bardzo zadłużona, chciałaby ogłosić upadłość konsumencką. W chwili obecnej korzysta z mieszkania po rodzicach, które zajmowali na podstawie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu. Klientka zastanawia się czy w przypadku ogłoszenia swojej upadłości konsumenckiej wkład spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego wchodzi w skład masy upadłościowej i w rezultacie podlega spieniężeniu przez syndyka.
Na wstępie warto zaznaczyć, że spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu nie podlega dziedziczeniu, jednakże po wygaśnięciu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu w wyniku śmierci osób uprawnionych, bliskim, którzy z nimi mieszkali przysługuje roszczenie o przyjęcie do spółdzielni i ustanowienie na ich rzecz spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu. Wpłacony do spółdzielni wkład podlega dziedziczeniu. Taka właśnie sytuacja miała miejsce w przypadku pani Anny.
Rozważania nad tym czy wkład do spółdzielni będzie zajęty, jako część masy upadłości warto rozpocząć od odpowiedzenia sobie na pytanie:, co nie wchodzi do masy upadłości?
Zapoznanie się z treścią art. 63 prawa upadłościowego pozwala odpowiedzieć na to pytanie. W sprawie pani Anny istotny będzie 63 ust. 1 pkt. 1 prawa upadłościowego, który mówi, że:
„Nie wchodzi do masy upadłości: mienie, które jest wyłączone od egzekucji według przepisów ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego”.
Zgodnie z kodeksem postępowania cywilnego egzekucji nie podlegają prawa, które są niezbywalne, chyba, że możność ich zbycia została wyłączona umową, a przedmiot świadczenia nadaje się do egzekucji albo wykonanie prawa można powierzyć, komu innemu (art. 831 § 1 pkt. 3 KPC).
Czy spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego jest niezbywalne?
Zgodnie z treścią art. 9 ust. 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych tak. Przepis ten stanowi, że:
spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego jest niezbywalne, nie przechodzi na spadkobierców i nie podlega egzekucji.
Poważne wątpliwości może budzić treść art. 27 § 3 ustawy prawo spółdzielcze – zgodnie z jego treścią wierzyciel członka spółdzielni może skierować egzekucję do wniesionych przez członka wkładów, jeżeli egzekucja z innego majątku okaże się bezskuteczna.
Aby mogło dojść do zajęcia wkładu w spółdzielni warunkiem koniecznym jest bezskuteczność egzekucji oraz utrata członkostwa w spółdzielni. W takiej sytuacji należy traktować art. 9 ust. 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, jako przepis szczególny w stosunku do art. 27 § 3 ustawy prawo spółdzielcze a tym samym mający pierwszeństwo. Należy uznać, że zasadą wyrażoną w art. 9 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych jest związanie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego z członkostwem w spółdzielni – mówiąc prosto: dopóki stosunek członkowski trwa, wkład nie może być zajęty.
Zgodnie z art. 153 § 1 ustawy prawo spółdzielcze wkład pieniężny podlega zwrotowi w wypadku ustania członkostwa, następcy prawni członka spółdzielni mają prawo do zwrotu ww. wkładu.
W sytuacji, gdy pani Anna została członkiem spółdzielni, wniesiony przez nią wkład do spółdzielni nie może być zajęty przez syndyka.
Jedynym wyjątkiem byłaby sytuacja gdyby w trakcie postępowania upadłościowego pani Anna przestała być członkiem spółdzielni – wówczas zwrócony jej wkład stałby się częścią masy upadłości.
Więcej >>>PORAD
