W październiku 2015 r. kupiłam w sklepie internetowym odkurzacz, który okazał się wadliwy. Była to typowa wada produkcyjna, polegająca na samowolnym wyłączaniu się urządzenia. Czy w tej sytuacji należałoby skorzystać z reklamacji na postawie rękojmi czy gwarancji? – pyta pani Alina, klientka Ośrodka Doradztwa.
W przypadku towarów zakupionych po 25 grudnia 2015 r. konsument ma prawo do złożenia reklamacji na podstawie rękojmi lub gwarancji, jeżeli towar konsumpcyjny okazał się wadliwy.
Rękojmia to jedna z podstawowych form złożenia reklamacji przez konsumenta, w której podmiotem odpowiedzialnym za powstałe wady jest sprzedawca – i to do niego jest kierowane pismo reklamacyjne. Przedsiębiorca nie może w żaden sposób odmówić przyjęcia reklamacji, jeżeli nie wynika to wprost z przepisów. Rękojmią są objęte wszystkie towary konsumpcyjne.
Konsument ma prawo do złożenia reklamacji na podstawie rękojmi, jeżeli towar konsumpcyjny jest wadliwy. W sytuacji wystąpienia wady konsument może złożyć do sprzedawcy reklamację z tytułu rękojmi i zażądać jednego z czterech działań:
- wymiany towaru na nowy;
- naprawy towaru;
- obniżenia ceny;
- odstąpienia od umowy (o ile wada jest istotna).
Wyróżnia się dwa rodzaje wad: fizyczną i prawną. Wada fizyczna to niezgodność produktu z umową. Dochodzi do niej w szczególności wtedy, gdy rzecz:
- nie ma właściwości, które produkt tego rodzaju powinien mieć – np. telefon przerywa połączenia, naczynie żaroodporne pęka pod wpływem wysokiej temperatury;
- nie ma właściwości, o których konsument został zapewniony przez sprzedawcę lub reklamę – np. urządzenie medyczne nie ma właściwości leczniczych opisywanych przez pracownika sklepu;
- nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy okazji zawierania umowy, jeśli przedsiębiorca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia – np. zegarek nie jest wodoodporny na głębokości większej niż 20 m, a konsument przed zakupem poinformował sprzedawcę, że ma zamiar nurkować powyżej takich głębokości;
- została wydana kupującemu w stanie niezupełnym – np. laptop sprzedany bez ładowarki, choć powinna być w zestawie.
Wada prawna może polegać na tym, że kupiony przez konsumenta towar:
- jest własnością osoby trzeciej – np. pochodzi z kradzieży;
- jest obciążony prawem osoby trzeciej – np. osobie trzeciej przysługuje prawo pierwokupu;
- cechuje się ograniczeniami w korzystaniu lub rozporządzaniu nim w wyniku decyzji lub orzeczenia właściwego organu – np. został zabezpieczony w postępowaniu karnym, jako dowód w sprawie.
Sprzedawca odpowiada wobec konsumenta za sprzedany towar, jeżeli wada zostanie stwierdzona w okresie 2 lat od momentu jego wydania (wyjątek dotyczy nieruchomości, w przypadku, których okres odpowiedzialności to 5 lat).
Terminu tego nie można skrócić, z wyjątkiem towarów używanych, przy których sprzedawca może ograniczyć okres swojej odpowiedzialności maksymalnie do roku. O skróceniu terminu konsument powinien zostać poinformowany przed zawarciem umowy.
Gwarancja – obok rękojmi – jest jedną z podstawowych form złożenia reklamacji. Stanowi dobrowolne oświadczenie dotyczące jakości towaru złożone przez przedsiębiorcę, czyli gwaranta.
W powyższym przypadku konsumentka powinna skorzystać z rękojmi, ponieważ jej warunki są określone w przepisach prawa, których przedsiębiorca nie może w żadnym zakresie zmienić na niekorzyść konsumenta. Inaczej jest w przypadku gwarancji, gdyż zakres odpowiedzialności przedsiębiorcy i uprawnienia konsumenta określa wówczas samodzielnie gwarant, przez co mogą być one mniej korzystne od regulacji ustawowych związanych z rękojmią.
Źródło: prawakonsumenta.uokik.gov.pl
