Do Ośrodka w Krakowie zgłosiła się Pani Dorota z zapytaniem czy jej dług jest już przedawniony. W 2009 roku Klientka wzięła kredyt w banku, którego z powodu utraty pracy nie spłaciła. W 2012 bank wydał Bankowy Tytuł Egzekucyjny (dalej BTE), któremu sąd nadał klauzulę wykonalności, a potem została wszczęta egzekucja. Uprawomocnienie się postępowania Komornika o umorzeniu postępowania egzekucyjnego nastąpiło 12.05.2012 ze względu na bezskuteczność egzekucji. W 2015 bank sprzedał dług funduszowi sekurytyzacyjnemu. Od tego czasu P. Dorota unikała kontaktu z wierzycielem.
Wierzytelność nabyta przez fundusz od banku, w stosunku, do której uprzednio prowadzono postepowanie egzekucyjne na podstawie BTE przedawni się z upływem 3 lat od prawomocnego zakończenia egzekucji. W przypadku Pani Doroty, wierzytelność przedawniła się z upływem 3 lat od uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego, tj. 13.05.2015. Fundusz nie wystąpił z powództwem o zapłatę, tak, więc nie doszło do przerwania biegu przedawnienia.
Egzekucja na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego
BTE to pozasądowy tytuł egzekucyjny stwierdzający istnienie wymaganej wierzytelności banku wobec osoby, która dokonała czynności bankowej i złożyła pisemne oświadczenie o poddaniu się egzekucji. Okres przedawnienia dla BTE wynosi 3 lata. W 2015 Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepisy o BTE są niezgodne z Konstytucją. Mimo, że banki nie mogą już wystawiać BTE, to dalej są one ważne i na ich podstawie prowadzone są postępowania egzekucyjne i windykacyjne. Warto zaznaczyć, że na podstawie BTE zaopatrzonego w klauzulę wykonalności może być prowadzona egzekucja tylko na rzecz banku, a nie na rzecz innej osoby. Tak, więc Fundusz sekurytyzacyjny nie może skorzystać z dobrodziejstwa BTE i uzyskać klauzuli wykonalności na siebie, jako na następcę prawnego.
Cesja wierzytelności
Sprzedaż wierzytelności Funduszowi doprowadziła do przeniesienia wierzytelności ze wszystkimi związanymi prawami przysługującemu dotychczasowemu wierzycielowi (art. 509 § 2 k.c.). Zbycie wierzytelności jest irrelewantne dla biegu przedawnienia. Jednakże ze względu na specyfikę BTE, cesjonariusz (Fundusz) nie będzie mógł powoływać się na bankowy tytuł wykonawczy. Musi wystąpić do właściwego sądu z powództwem o zapłatę, uzyskać nowy tytuł wykonawczy i dopiero na jego podstawie może egzekwować roszczenie.
Obliczanie przedawnienia
Wszczęcie egzekucji przez bank spowodowało przerwanie biegu przedawnienia. W okresie trwania postępowania egzekucyjnego przedawnienie nie biegło. Dopiero po uprawomocnieniu się postanowienia o umorzeniu egzekucji na nowo rozpoczął bieg termin przedawniania. Od momentu umorzenia postanowienia wierzyciel czy dłużnik nie podjął żadnej innej czynności, która spowodowałaby przerwanie przedawnienia. Jeżeli Fundusz w przeciągu 3 lat od zakończenia wierzytelności nie wystąpił do właściwego sądu z powództwem, to zostało ono przedawnione, a więc wierzyciel nie może się domagać zaspokojenia na drodze egzekucji przymusowej.
Na koniec warto zaznaczyć, że przedawnienie nie powoduje wygaśnięcia zobowiązania (obowiązku spełnienia świadczenia zapłaty), a tylko brak możliwości przymusowego dochodzenia świadczenia od dłużnika. Z momentem przedawnienia dług przekształca się w tzw. zobowiązane naturalne. Jeżeli dłużnik dobrowolnie je ureguluje, to potem nie może domagać się zwrotu, jako świadczenia nienależnego. Dłużnik może także podnieść zarzut przedawnienia, a sąd powinien oddalić powództwo.
