Jeżeli mówimy o oszczędzaniu to zależy nam przede wszystkim na bezpiecznych formach pomnażania oszczędności. Produkty oszczędnościowe dostępne na rynku, przeznaczone do oszczędzania i pomnażania oszczędności to lokaty krótko i długo terminowe i konta oszczędnościowe.
Lokaty krótko i długo terminowe
Lokaty są formą umowy między nami, a instytucją, w której decydujemy się założyć lokatę. Niejako można powiedzieć, że pożyczamy nasze pieniądze instytucji na określony czas, a w zamian uzyskujemy odsetki. Czyli po zakończeniu trwania lokaty otrzymujemy swoje pieniądze plus odsetki, ale pomniejszone o podatek od zysków kapitałowych „tzw. podatek Belki”. Lokaty zazwyczaj są lepiej oprocentowane niż konta oszczędnościowe, ale nie jest to regułą.
Zanim zdecydujemy się na założenie lokaty warto się zastanowić nad tym, co jest dla nas ważne w lokacie. Dlatego warto zadać sobie następujące pytania:
- Na jak długi okres czasu chcę ulokować pieniądze? Należy się zastanowić czy za jakiś czas nie będziemy potrzebować części lub całości oszczędności.
- Jakie jest oprocentowanie lokaty?
- Czy oprocentowanie jest stałe, zmienne czy progresywne?
Stałe oprocentowanie nie zmienia się w czasie trwania umowy, zmienne ulega wahaniom w zależności od wysokości stup procentowych (mogą rosnąć lub spadać). Natomiast oprocentowanie progresywne to takie, które wzrasta systematycznie (np., co miesiąc czy kwartał) wszystko zależy od umowy. Dlatego można powiedzieć, że ostateczne oprocentowanie takiej lokaty, będzie średnią oprocentowani w poszczególnych okresach, a najwyższe oprocentowanie będzie w ostatnim cyklu.
- Jak wygląda sytuacja z odsetkami przy zerwaniu umowy?
Należy się dowiedzieć czy w sytuacji, kiedy nagle będziemy potrzebować pieniędzy i zerwiemy lokatę to, jaką cześć odsetek wtedy dostaniemy. Czasami bywa tak, że jeśli zerwiemy lokatę przed terminem to odsetki nie zostaną nam wypłacone.
- Jaki jest okres kapitalizacji odsetek? Może on być miesięczny, kwartalny, roczny lub kapitalizacja odsetek może następować dopiero na koniec okresu trwania lokaty. Im częstsza kapitalizacja tym lepiej, bo odsetki będą dodawane do kapitału i w ten sposób powiększą go.
Przed założeniem lokaty warto też dopytać o to czy jest minimalna kwota umożliwiająca założenie lokaty i czy w przypadku większej sumy można negocjować oprocentowanie.
Lokaty rentierskie
Lokaty, w których możliwe jest negocjowane oprocentowania jak i czasu ich trwania są przeznaczone najczęściej dla zamożnych osób, gdyż minimalna kwota przy takich lokatach to najczęściej 100 000 zł. Takie lokaty nazywamy negocjowanymi. Dla takiej grupy klientów banki mają również lokaty rentierskie, czyli takie gdzie od dużej kwoty kapitału odsetki są wypłacane właścicielowi systematycznie i nie podlegają kapitalizacji.
Lokaty terminowe
Jednak najbardziej popularne i najprostsze lokaty to lokaty terminowe, w których z góry jest ustalony termin ich trwania, po zakończeniu, którego wszystkie środki są wypłacane klientowi wraz z odsetkami. Jednak nie zawsze tak będzie, czasami lokaty po zakończeniu terminu mogą automatycznie się przedłużyć na takich samych warunkach, na jakich były zakładane i na takki sam okres czasu. Takie lokaty można nazwać automatycznymi, ale najczęściej jest to dodatkowa opcja przy lokatach terminowych, które różnią się od siebie czasem, na jaki są zakładane i oczywiście oprocentowaniem.
Na rynku dostępne są też tzw. lokaty nocne czy takie gdzie część środku z naszego konta (w określonych godzinach nocnych) jest blokowana i odsetki naliczone od nich są większe niż na tradycyjnym koncie. Najczęściej jest to góry określona cześć środków zgromadzanych na koncie.
Dużo instytucji wprowadza też do swojej oferty lokaty, których oprocentowanie jest uzależnione od okresu, na jaki je zakładamy (im dłużej tym lepiej) i systematycznie wzrasta, takie lokaty nazywamy dynamicznymi.
Konta oszczędnościowe
Konta oszczędnościowe łączą w sobie zalety zarówno konta osobistego jak i lokaty. Jednak w porównaniu z tradycyjnymi kontami osobistymi charakteryzują się one najczęściej wyższym oprocentowaniem, natomiast w porównaniu z lokatami, na których zamrażamy nasze oszczędności ten produkt charakteryzuje się dużo większą elastycznością, jeśli chodzi o dokonywanie wpłat i wypłat.
Oprocentowanie zależne od stóp procentowych NBP
Zakładając konto oszczędnościowego warto pamiętać, że oferowane na początku oprocentowanie może ulec zmianom, gdy zmienią się stopy procentowe NBP. Często też banki wysokość oprocentowania uzależniają od wysokości kapitału, oznacza to, że korzystne oprocentowanie jest tylko do określonej sumy wkładu, a dla wyższych kwot po prostu jest niższe.
Zdarza się, że banki oferują wysokie oprocentowanie kont oszczędnościowych tylko dla nowych klientów. Dlatego może się okazać, że jeśli już raz zakładaliśmy konto oszczędnościowe w danym banku to już nie możemy liczyć jeszcze raz na takie samo oprocentowanie, tylko niższe. Zanim dokonamy wybory konta oszczędnościowego powinniśmy dokładnie przyjrzeć się ofertom banków pod kontem wymienionych wyżej kwestii.
Wypłaty bez utraty odsetek
Niewątpliwą jednak zaletą kont oszczędnościowych jest możliwość dokonywania zarówno wpłat jak i wypłat w dowolnie wybranym przez siebie czasie. Oznacza to, że jeśli tylko dysponujemy nadwyżką gotówki możemy ją wpłacić na konto, jeśli natomiast okaże się, że nagle potrzebujemy gotówki to możemy wypłacić pieniądze z konta bez obawy o utratę odsetek, ponieważ będą one w dalszym ciągu naliczane od kwoty, jaka pozostanie na koncie.
Wpłat na konto oszczędnościowe możemy dokonywać tak często jak tylko chcemy i w dowolnej wysokości. Jeśli jednak w jakimś miesiącu nie mamy wolnych środków i nie wpłacimy żadnej kwoty to nic się nie stanie, nie poniesiemy, żadnych konsekwencji z tego powodu, bo banki nie oczekują od klientów deklaracji o wysokości comiesięcznych wpłat.
Ograniczona ilość bezpłatnych wypłat
Natomiast, jeśli chodzi o wypłaty z konta oszczędnościowego to należy na nie zwrócić szczególną uwagę, ponieważ często zdąża się, że banki ograniczają ilość bezpłatnych wypłat z tego konta do jednej czy dwóch w miesiącu. Potem, jeśli będzie potrzeba dokonania wypłaty oczywiście jest to możliwe, ale musimy się liczyć z dodatkowymi kosztami za transakcję. Warto też zwrócić uwagę na to jak często odsetki będą kapitalizowane. Pamiętajmy: im częstsza kapitalizacja tym lepiej dla naszego kapitału.
