Na skutek wzrostu w ostatnich miesiącach wskaźnika WIBOR, który obok marży jest istotnym składnikiem oprocentowania kredytów hipotecznych, raty kredytów hipotecznych znacznie wzrosły. Najczęściej stosowany WIBOR 3M urósł od października 2021 z poziomu 0,67 do 6,98% z końcem czerwca. To spowodowało pilną nowelizację Ustawy z dnia 9 października 2015 r. o wsparciu kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy i znajdują się w trudnej sytuacji finansowej. Od 2015 roku funkcjonuje rządowy program Fundusz Wsparcia Kredytobiorców, który umożliwia osobom w trudnej sytuacji finansowej ubiegać się w BGK o dopłaty do kredytu hipotecznego. Owa trudna sytuacja musi być wywołana obiektywnymi okolicznościami, niezawinionymi przez kredytobiorcę. Wsparcie jest adresowane do kredytobiorców, którzy utracili pracę lub ich raty pochłaniają ponad 50% miesięcznych dochodów.
Dla kogo wsparcie?
Ustawa o wsparciu kredytobiorców dotyczy osób fizycznych lub osób pozostających w gospodarstwie domowym, które są zobowiązane do spłaty kredytu mieszkaniowego i osób samodzielnie zajmujących lokal mieszkalny lub dom jednorodzinny. Może to być też osoba prowadząca gospodarstwo domowe wspólnie z innymi osobami, które stale z nią zamieszkują i gospodarują. Kredytobiorca musi mieć przy tym swoje prawa do zamieszkiwania w lokalu mieszkalnym czy domu jednorodzinnym.
Główne postanowienia ustawy o wsparciu kredytobiorców
Ustawa o wsparciu kredytobiorców, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji finansowej, a spłacają kredyt mieszkaniowy, zakłada czasowe wsparcie finansowe ze strony Banku Gospodarstwa Krajowego za pośrednictwem środków zgromadzonych w Funduszu Wsparcia Kredytobiorców. Główne postanowienia dotyczą:
- kryterium dochodowe umożliwiającego uzyskanie wsparcia – 1402 zł dla osób samotnych i 1056 zł na jedną osobę w rodzinie;
- wydłużenie okresu bezprocentowej spłaty otrzymanego wsparcia do 12 lat;
- zwiększenie wsparcia finansowego do 2000 zł miesięcznie;
- wydłużenie okresu wsparcia do 36 miesięcy;
- zmiana wskaźnika RdD do 50 proc. – tj. stosunek wysokości raty do dochodu gospodarstwa domowego.
- możliwość umorzenia części środków do zwrotu, 44 raty zostaną umorzone, gdy kredytobiorca dokona spłaty 100 rat zgodnie z harmonogramem.
Wniosek o udzielenie wsparcia
Wniosek o udzielenie wsparcia dla kredytobiorcy w ramach FWK powinien być złożony w banku, w którym zaciągnięty został kredyt hipoteczny, który jest następnie przekazany do rozpatrzenia do Rady Funduszu w Banku Gospodarstwa Krajowego. Powinien on uwzględniać przy tym następujące informacje:
- imię i nazwisko kredytobiorcy lub kredytobiorców, adres, numer PESEL, numer dowodu osobistego albo rodzaj i numer innego dokumentu tożsamości, numer identyfikacyjny umowy kredytowej;
- wskazanie istnienia okoliczności stanowiących podstawę przyznania wsparcia lub udzielenia pożyczki na spłatę zadłużenia;
- wskazanie wartości wskaźnika RdD za miesiąc poprzedzający miesiąc złożenia wniosku;
- wysokość dochodu gospodarstwa domowego i liczbę osób zamieszkujących w gospodarstwie domowym kredytobiorcy.
Wsparcie na spłatę zadłużenia BGK przyznaje odpowiednio na podstawie stosownej umowy zawieranej przez kredytobiorcę z kredytodawcą. Kredytodawca jest zobowiązany do odpowiedzi na wniosek klienta w terminie maksymalnie 21 dni od dnia jego złożenia.
Wsparcie z Funduszu jest zwrotną pomocą dla kredytobiorców, którą trzeba będzie w przyszłości zwrócić. Po upływie 36 miesięcy od udzielania dopłat do rat kredytowych jest 12 miesięcy karencji a następnie rozpoczyna się spłata otrzymanej pomocy.
Dodatkowa pomoc dla kredytobiorców
Poza nowelizacją obowiązującej ustawy, o której była mowa powyżej w Parlamencie trwają pilne prace nad dodatkowym wsparciem dla kredytobiorców. Pomoc ma dotyczyć osób spłacających kredyty hipoteczne, które odczuwają skutki wzrostu stóp procentowych w postaci podwyższonych rat kredytowych. Najistotniejszą propozycją są 8 miesięczne wakacje kredytowe w 2022 i 2023 roku bez obciążania klienta odsetkami. W praktyce oznacza to, że cztery razy w danym roku kredytobiorca nie będzie musiał płacić raty kredytu. Pomoc kredytobiorcom ma obejmować, również dopłaty do rat oraz propozycję zmianę WIBOR na korzystniejszy wskaźnik co spowoduje realne zmniejszenie kwoty spłacanej raty. Ustawa ta ma wejść w życie w najbliższych tygodniach.
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o wsparciu kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy i znajdują się w trudnej sytuacji finansowej (Dz. U. 2015 poz. 1925) tekst jednolity Dz. U. z 2022 r. poz. 298.
