Pan Marek zwrócił się do Ośrodka Doradztwa z ciekawym zapytaniem. Otóż, jako osoba rzadko nosząca pieniądze w portfelu i dość często płacąca za zakupy kartą płatniczą, czasem spotyka się w sklepach z informacją, że kartą można płacić dopiero powyżej jakiejś kwoty np. 10 czy 15 zł. Nieraz zdarzyło mu się zrezygnować z zakupu, ponieważ nie miał przy sobie gotówki lub musiał dodatkowo coś dorzucić do koszyka, aby użyć karty. Zastanawia się, czy takie praktyki sklepów są dopuszczalne przez prawo?
Zacznijmy od tego, że sytuacja, gdy sklep akceptuje płatność kartą dopiero powyżej określonej kwoty, spowodowana jest tym, że od każdej transakcji pobierana jest tzw. opłata interchange. Jest to opłata ustalona przez organizację kartową (Visa, MasterCard) z tytułu transakcji płatniczej wykonywanej przy użyciu karty płatniczej, uiszczana przez agenta rozliczeniowego na rzecz wydawcy karty płatniczej. Koszt jej ponosi sprzedawca.
Zgodnie z nowelizacją ustawy o usługach płatniczych, która weszła w 2015 r., stawka opłaty interchange nie może być wyższa niż: 0,2% wartości jednostkowej krajowej transakcji płatniczej wykonanej przy użyciu karty debetowej oraz 0,3% w przypadku karty kredytowej. Dla przykładu, płacąc kartą debetową za zakupy w wysokości 10 zł opłata wyniesie 0,02 zł. Nie jest to dużo.
Jednak sprzedawcy oprócz opłaty interchange, zobowiązani są do ponoszenia stałych kosztów za dzierżawę terminalu płatniczego oraz opłaty systemowej, które wynoszą około 100 zł za 30 dni. Sprzedawcy, a są to raczej małe sklepy, rekompensują sobie ponoszenie stałych opłat podniesieniem minimalnego limitu płatności kartą.
Ustawa o usługach płatniczych i inne przepisy nic nie mówią o zakazie ustalania minimalnych kwot, od których można przyjmować płatności kartami. Jednak umowa zawarta pomiędzy sprzedawcą akceptującym karty płatnicze a agentem rozliczeniowym nie pozwala na akceptowanie płatności kartą w zależności od kwoty zakupu. Zasady takie mają Visa i MasterCard – każdy punkt handlowo-usługowy, który przyjmuje płatności kartami, powinien akceptować płatność kartą bez względu na wysokość transakcji. Odmowa płatności kartą jest naruszeniem zawartej umowy.
Z prokonsumenckiego punktu widzenia, jeśli znajdziemy się w sklepie gdzie wymagana jest od nas minimalna kwota za zakupy, powinniśmy poinformować sprzedawcę lub właściciela sklepu o przysługującym nam prawie do płatności kartą bez względu na kwotę transakcji. Jeśli to nie pomoże, możemy zgłosić sprawę do swojego banku, który skontaktuje się z organizacją kartową, a ta z kolei powiadomi agenta rozliczeniowego, obsługującego danego sprzedawcę. Konsekwencją może być nałożenie kary finansowej, w ostateczności odebranie terminalu płatniczego.
Źródło:
- Ustawa z dn. 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (U. 2011 nr 199 poz. 1175);
- polskieradio.pl, „Płatność kartą powyżej 10 zł. Sprzedawcy nie mogą ustalać kwot minimalnych”, 24.08.2014;
- spidersweb.pl, „Limit kwotowy płatności kartą w sklepie to czyste oszustwo”, 10.2014.
