Do Ośrodka Doradztwa w Gdyni zgłosiła się klientka, która darowała swojemu synowi kwotę 15000 zł. Niedaleko po zawartej umowie darowizny mężczyzna stracił pracę, zaczął nadużywać alkoholu, a w konsekwencji stał się również bardzo agresywny wobec swojej matki. Klientka zgłosiła sprawę na Policję, ponieważ obawia się swojego syna. Kobieta chciałaby również odzyskać pieniądze, które wcześniej darowała synowi, aby nie wydawał ich na alkohol. Co może zrobić w tej sytuacji?
W przypadku dokonania darowizny obdarowujący ma możliwość odwołania darowizny jedynie w przypadku rażącej niewdzięczności obdarowanego. Powyższym terminem posługuje się kodeks cywilny w przepisach dotyczących umowy darowizny, jednak nie daje on wyjaśnienia jak powyższe słowa rozumieć. Ma to służyć pewnemu uelastycznieniu instytucji, ponieważ w życiu zdarzają się różne sytuacje, które mogą warunkować rażącą niewdzięczność.
Duże znaczenie w tej materii, ma również orzecznictwo sądów (w tym Sądu Najwyższego), którego zdaniem rażąca niewdzięczność może polegać przede wszystkim na popełnieniu przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub czci albo mieniu darczyńcy oraz o naruszenie przez obdarowanego spoczywa-jących na nim obowiązków wynikających ze stosunków osobistych (rodzinnych) łączących go z darczyńcą oraz obowiązku wdzięczności. W przypadku jego skutecznego odwołania, obdarowanego traktuje się, jako bezpodstawnie wzbogaconego i powinien się on liczyć z obowiązkiem zwrotu od dnia zdarzenia, uzasadniającego odwołanie darowiznę. Ponadto, aby odwołanie było skuteczne musi nastąpić na piśmie, które powinno być złożone obdarowanemu.
Powyższe uprawnienie przysługuje również spadkobiercom darczyńcy, gdy w chwili śmierci był uprawniony do odwołania albo, gdy obdarowany umyślnie pozbawił darczyńcę życia lub umyślnie wywołał rozstrój zdrowia, którego skutkiem była śmierć darczyńcy. Istotnym elementem do prawidłowego odwołania darowizny jest termin w ciągu, którego można odwołać darowiznę. Obecnie wynosi on rok od dnia, w którym uprawniony do odwołania dowiedział się o niewdzięczności obdarowanego. Darczyńca nie może również odwołać darowizny w przypadku, gdy przebaczył obdarowanemu.
Warto również wskazać, że odwołanie darowizny może również nastąpić zanim zostanie ona wykonana, następuje to w przypadku, gdy po zawarciu umowy jego stan majątkowy uległ takiej zmianie, że wykonanie darowizny nie może nastąpić bez uszczerbku dla jego własnego utrzymania odpowiednio do jego usprawiedliwionych potrzeb albo bez uszczerbku dla ciążących na nim ustawowych obowiązków alimentacyjnych.
W powyższym przypadku kobieta ma jak najbardziej możliwość odwołania darowizny ze względu na zachowanie syna. Powinna jednak pamiętać o dokonaniu odwołania na piśmie oraz jego terminie.
