Do Ośrodka Doradztwa Finansowego i Konsumenckiego w Białej Podlaskiej zadzwoniła Pani Urszula, która dowiedziała się, że jej mąż zaciągał zobowiązania, o których nic nie wiedziała. Klientka pyta czy skoro nie mają rozdzielności majątkowej to ona również odpowiada za zobowiązania męża?
Zgodnie z art. 30§1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (KRiO) oboje małżonkowie są odpowiedzialni solidarnie za zobowiązania zaciągnięte przez jednego z nich w sprawach wynikających z zaspokojenia zwykłych potrzeb rodziny. Solidarnie to znaczy, że każdy z małżonków odpowiada za całe zobowiązanie zarówno z majątku wspólnego jaki i z majątków osobistych i co ważne solidarna odpowiedzialność nie jest zależna od ustroju majątkowego tzn. zachodzi również wtedy, gdy małżonkowie mają rozdzielność małżeńską czy pozostają w separacji faktyczne. Dlatego, też spłata całego zobowiązania przez jednego z małżonków zwalnia drugiego z tego obowiązku.
Jak mówią przepisy solidarna odpowiedzialność małżonków za zobowiązania zachodzi wówczas, gdy zostało ono zaciągnięte na zaspokojenie zwykłych potrzeb rodziny. Przez to pojęcie należy rozumieć bieżące wydatki małżonków związane z opłatami za mieszkanie, zakup żywności, ubrań jak również pokrycie kosztów leczenia czy edukacji. Ustalenie zakresu tego pojęcia jest trudne, gdyż zależy w dużej mierze od poziomu życia danej rodziny. Z całą pewnością do zaspokojenia zwykłych potrzeb rodziny nie należą przedmioty trwałego użytku.
Warto pamiętać o tym, że zgodnie z art. 30 § 2 KRiO sąd na żądanie jednego z małżonków może orzec, że nawet w przypadku zobowiązań zaciąganych na zaspokojenie podstawowych potrzeb rodziny odpowiedzialny jest tylko jeden małżonek, ten który je zaciągał. Jednakże, takie wyłączenie solidarnej odpowiedzialności przez sąd może nastąpić jedynie w przypadku istnienia ważnych powodów. Takimi powodami może być postępowanie współmałżonka w sprawach majątkowych gdzie decyzje są podejmowane w sposób lekkomyślny, rozrzutny, nieudolny lub złośliwy.
W związku z powyższym, jeżeli zobowiązanie nie zostało zaciągnięte na zaspokojenie zwykłych potrzeb rodziny i w dodatku bez zgody współmałżonka, to za takie zobowiązanie odpowiada tylko ten małżonek, który to zobowiązanie zaciągnął. W takim przypadku zgodnie z art. 41 § 2 KRiO wierzyciel będzie mógł żądać zaspokojenia swojego roszczenia jedynie z majątku osobistego małżonka, który zobowiązanie zaciągnął – tj. z wynagrodzenia za pracę lub z dochodów uzyskanych przez dłużnika z innej działalności zarobkowej lub praw majątkowych.
Oznacza to, że po wydaniu tytułu wykonawczego tylko na jednego z małżonków wierzyciel nie ma możliwości prowadzenia postępowania egzekucyjnego z majątku wspólnego małżonków. Jeżeli chciałby takie postępowanie prowadzić, to musiałby wcześniej uzyskać tytuł wykonawczy również przeciwko małżonkowi dłużnika. Na takie działanie pozwala art. 787 Kodeksu Postępowania Cywilnego, zgodnie z którym „Tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko osobie pozostającej w związku małżeńskim sąd nada klauzulę wykonalności także przeciwko jej małżonkowi (…)”.
Należy jednak pamiętać, że sąd nada taką klauzulę jedynie wtedy, gdy wierzyciel bezspornie wykaże dokumentem urzędowym lub prywatnym, że współmałżonek dłużnika wyraził zgodę na zaciągnięcie zobowiązania dochodzonego w danym postępowaniu. Warto w tym miejscu wskazać, że jeżeli wierzyciel uzyska taki tytuł wykonawczy przeciwko małżonkowi dłużnika to egzekucja może być prowadzona z majątku osobistego dłużnika oraz z majątku wspólnego małżonków, jednak w dalszym ciągu wierzyciel nie ma możliwości zaspokojenia się z majątku osobistego małżonka, który tego zobowiązania nie zaciągnął.
Więcej na >>> Porada tygodnia
