Wielokrotnie do Ośrodka Doradztwa Finansowego i Konsumenckiego w Krakowie zgłaszają się Klienci z pytaniami dotyczącymi poprawności obliczenia przedawnienie roszczeń. Materia przedawnień nie jest prosta, bo dla różnych roszczeń mamy różne terminy przedawnienia. Dodatkowo, w trakcie biegu przedawnienia zachodzą zdarzenia, które mogą to przedawnienie zawiesić, wstrzymać czy przerwać.
Skutki przedawnienia
Przedawnienie roszczenia (długu) polega na tym, że po upływie określonego prawem czasu dłużnika nie można na drodze przymusowej egzekucji zmusić do spełnienia świadczenia. Pamiętajmy, że przedawnienie nie powoduje wygaśnięcia zobowiązania. Dług dalej istnieje (np.: musimy go podać w spisie wierzycieli we wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej), ale z momentem przedawnienia przekształca się w tzw. zobowiązane naturalne. Jeżeli dłużnik dobrowolnie je ureguluje, to potem nie może domagać się zwrotu, jako świadczenia nienależnego. Po upływie okresu przedawnienia Dłużnik może podnieść skutecznie zarzut przedawnienia, czy to w rozmowie (na piśmie) z wierzycielem /windykatorem, czy przed sądem. A sąd powinien oddalić powództwo.
Obliczanie przedawnienia
- Określ termin wymagalności świadczenia, tj. dzień, w którym wierzyciel mógł żądać od Ciebie całości – m.in. data zapłaty faktury, data wypowiedzenia umowy kredytowej.
- Sprawdź w przepisach szczególnych, a potem ogólnych (art. 117-125 KC) termin przedawnienia dla twojej wierzytelności.
Przepis ogólny:
Art. 118 KC, „Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata. Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba, że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata”.
Przykładowa treść przepisu szczególnego:
Art. 819 KC „Roszczenia z umowy ubezpieczenia przedawniają się z upływem lat trzech.”
Pamiętaj, jeśli twój dług jest stwierdzony orzeczeniem sądowym, ugodą sądową – przedawnia się z upływem 6 lat. Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenie okresowe należne w przyszłości przedawnia się z upływem trzech lat!
Sprawdź, czy nie doszło do zawieszenia biegu przedawnienia. Do zawieszenia dochodzi przy roszczeniach pomiędzy: rodzicami, a dziećmi, małżonkami, osoby, które nie mają pełnej zdolności do czynności prawnej, a osobami sprawującymi nad nimi kuratele czy opiekę. Szczególnym przypadkiem zawieszenia jest niemożność dochodzenia swoich praw przed sądem czy innym organem z powodu siły wyższej przez czas trwania przeszkody.
Wstrzymanie biegu przedawnienia. Dotyczy tj. osób, które nie mają pełnej zdolności prawnych i nie mają ustanowionego przedstawiciela ustawowego.
Przerwanie biegu przedawnienia. Niewątpliwie najczęściej w praktyce dłużników dochodzi do przerwania przedawnienie, które powoduje, że termin przedawnienia biegnie na nowo.
Zgodnie z art. 123 § 1. Bieg przedawnienia przerywa się:
1) przez każdą czynność przed sądem (także zawezwanie do próby ugodowej) lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania (przed Komornikiem sądowym) roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia;
2) przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje;
3) przez wszczęcie mediacji.
Przeanalizuj dokładnie czynności dokonane przez wierzyciela. Sprawdź, kiedy ostatnio była umorzona egzekucja wszczęta względem twojego majątku, przypomnij sobie, co mówiłeś windykatorowi i czy przypadkiem nie uznałeś roszczenia.
Do uznania roszczenia dochodzi, kiedy dłużnik nawet nieświadomie potwierdza istnienie długu. W orzecznictwie przyjmuje się, że do uznania może dojść poprzez: wniosek o rozłożenie na raty, spłacenie jakieś części zadłużenia, potwierdzenie salda.
