Często okazuje się, że w opinii wielu osób windykacja jest pojęciem tożsamym z zagadnieniem egzekucji komorniczej. To stereotypy i nic bardziej mylnego. Różnice są bardzo istotne, gdyż windykator nie ma nic wspólnego z komornikiem.
Aby wyjaśnić kim jest windykator, a kim komornik i pokazać różnice pomiędzy nimi należy przedstawić etapy dochodzenia roszczeń od osób zadłużonych.
Wierzyciel ma możliwość wyboru dwóch ścieżek postępowania: sądowej i pozasądowej. Postępowanie pozasądowe, zwane windykacją, polega na podejmowaniu czynności windykacyjnych zmierzających do wyegzekwowania zobowiązań od dłużnika. W przypadku osób posiadających pożyczki, czy kredyty windykacja jest działaniem zmierzającym do odzyskania należności wynikających z umowy o kredyt/pożyczkę.
Rolą firmy windykacyjnej jest doprowadzenie do ugody z dłużnikiem,
a odzyskiwaniem należności zajmuje się windykator. Windykatorem może być osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, zlecenie, lub prowadząca własną działalność gospodarczą, nie posiadająca specjalnych uprawnień, jakie przysługują z mocy prawa komornikowi. Głównym zadaniem windykatora jest zmobilizowanie dłużnika do spłaty długu. Windykator działa w imieniu wierzyciela. Już opóźnienia w spłacie rat kredytowych mogą doprowadzić do wstępnych działań windykacyjnych. Wówczas jesteśmy „bombardowani” telefonami, lub otrzymujemy korespondencję listowną z ponagleniami do zapłaty. Jeśli nie podejmiemy wówczas kontaktu z wierzycielem, możemy spodziewać się wizyty windykatora w naszym miejscu zamieszkania.
Pamiętajmy, powinniśmy jak najszybciej podjąć negocjacje i rozmowy co do polubownego rozwiązania naszego problemu ze spłatą. Często zdarza się jednak, że dłużnicy nie odbierają telefonów, bądź nie otwierają korespondencji ze strachu, lub myślą, że instytucja finansowa zapomni o swoim długu.
Czego windykator nie może:
– zajmować lub spisywać majątku dłużnika,
– wejść do mieszkania dłużnika bez jego zgody,
– rozmawiać o zadłużeniu dłużnika z innymi osobami, np. z sąsiadami,
– wywieszać informacji o zadłużeniu dłużnika w miejscach publicznych, np. na klatce
schodowej,
– przekazywać informacji o długu w miejscu pracy dłużnika,
– naruszać dobra osobiste i godność osobistą dłużnika, np. zastraszać, grozić, nękać,
używać siły,
– przekazywać nieprawdziwych informacji co do konsekwencji niespłacenia długu, np.
dotyczące pozbawienia wolności.
Z usług zewnętrznych firm windykacyjnych, których zadaniem jest odzyskanie długów, często korzystają m.in. instytucje finansowe. Zdarza się jednak, że firmy windykacyjne kupują od instytucji finansowych długi kredytobiorców i wówczas odzyskują je od dłużników na własny rachunek. Na ogół – jeśli dłużnik chce podjąć współpracę – firma windykacyjna nie oczekuje spłaty zadłużenia w całości, ale proponuje rozłożenie na raty zobowiązania. Jeśli podejmowane przez windykatora czynności nie przyniosą rezultatu, może on wystąpić do sądu, a po uzyskaniu tytułu wykonawczego złożyć wniosek egzekucyjny do komornika. Ważne jest, aby zwrócić uwagę czy roszczenia firmy windykacyjnej nie uległy przedawnieniu. Może się zdarzyć, że nierzetelne firmy windykacyjne wykorzystują niewiedzę dłużników dotycząca przedawnienia roszczeń, chcąc uzyskać spłatę długu przeterminowanego. Pamiętajmy, że kredyty jako świadczenie okresowe przedawniają się po 3 latach, jeśli jednak uznamy dług, okres przedawnienia wydłuża się do lat 10.
Przepisami wspomagającymi działania windykatora są przepisy kodeksu postępowania cywilnego, kodeks administracyjny, kodeks rodzinno-opiekuńczy, prawo upadłościowe itp.
Jeżeli windykacja nie przyniesie rezultatów, ostatnim etapem jest egzekucja komornicza prowadzona przez komornika sądowego:
– komornik w przeciwieństwie do windykatora to funkcjonariusz publiczny przy sądzie rejonowym,
– komornik zajmuje się wykonywaniem czynności egzekucyjnych w sprawach cywilnych, ale wykonuje także inne czynności przekazane na podstawie odrębnych przepisów,
– komornik wszczyna egzekucję po uzyskaniu przez wierzyciela tytułu wykonawczego opatrzonego w klauzulę wykonalności np.: (orzeczenia sądu, bankowego tytułu egzekucyjnego),
– komornik może prowadzić egzekucję m.in. z dochodu dłużnika (wynagrodzenia za pracę, emerytury, renty), rachunku bankowego, ruchomości (samochodu, sprzętu RTV, AGD) i nieruchomości (dom, mieszkanie),
– komornik ma prawo przymusowego otwarcia drzwi mieszkania lub firmy, przeszukania pomieszczeń,
– komornik ma także prawo zasięgać informacji niezbędnych do prowadzenia egzekucji od m.in.: organów administracji publicznej, organów podatkowych, organów rentowych, banków, spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, przedsiębiorstw, organów spółdzielni mieszkaniowych, zarządów wspólnot mieszkaniowych oraz innych instytucji i osób nieuczestniczących w postępowaniu.
Postępowanie komornicze pociąga za sobą dodatkowe koszty, którymi obciążony zostaje dłużnik. Działanie komornika określa ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji. Przepisami wspomagającymi egzekucję komorniczą są przepisy kodeksu postępowania cywilnego. Przy wykonywaniu swoich obowiązków komornik powinien przede wszystkim postępować zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.
Komornikowi przysługują szersze kompetencje i uprawnienia, których nie posiada windykator. Zdarza się że zarówno windykatorzy jak i komornicy nie działają zgodnie z przepisami. Wówczas, w przypadku nieprawidłowych działań komornika przysługuje nam prawo wniesienia do sądu rejonowego skargi na czynności komornika.
Natomiast, w odniesieniu do działań windykatora jeśli przekroczy on swoje prawa powinniśmy niezwłocznie powiadomić policję bądź prokuraturę. Ponadto, jeśli w swojej działalności firmy windykacyjne naruszają przepisy konsumenci mają prawo bronić się przed taką działalnością, poprzez zawiadomienie Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów który zakazuje firmom windykacyjnym stosowania praktyk naruszających przepisy prawa i wymierza im kary.
Iwona Karmasz
