Elektroniczne postępowanie upominawcze zostało wprowadzone ustawą z dnia 9 stycznia 2009 r. o zmianie ustawy — Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw.
Jest ono uregulowane w Kodeksie postępowania cywilnego przepisami artykułów 50528-50537. Celem wprowadzenia EPU było usprawnienie postępowania sądowego w sprawach mających charakter wezwań do zapłaty, które nie są skomplikowane i nie wymagają przeprowadzenia postępowania dowodowego. Pozwy w trybie EPU rozpatruje Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie.
Cechą charakterystyczną elektronicznego postępowania jest to, że powód wnosi pozew drogą elektroniczną. Natomiast pozwany ma możliwość wyboru, może wnieść pismo w formie elektronicznej lub tradycyjnej, czyli papierowej (np. poprzez wysłanie listu poleconego). Jednak należy mieć na uwadze, że wniesienie przez pozwanego pisma drogą elektroniczną spowoduje, że nie będzie już możliwa komunikacja w formie tradycyjnej.
Oprócz możliwości szybkiego uzyskania nakazu zapłaty kolejną zaletą EPU jest niska opłata za wniesiony pozew – wynosi ona 1,25% wartości przedmiotu sporu (minimum 30 zł), gdzie dla porównania, w zwykłym postępowaniu upominawczym wynosi ona 5%. Powód nie dołącza do pozwu dowodów, jednak musi je w nim wskazać. Poza tym nakazowi wydanemu w EPU sąd nadaje klauzulę wykonalności z urzędu, bez składania wniosku przez wierzyciela.
Nakaz zapłaty tylko w postaci elektronicznej
Nakaz zapłaty, jak i klauzula wykonalności wydane przez e-sąd mają postać wyłącznie elektroniczną i są dostępne w systemie teleinformatycznym sądu na stronie internetowej www.e-sad.gov.pl. Jednak wydany nakaz zapłaty jest doręczany pozwanemu pocztą w postaci wydruku weryfikacyjnego, który zawiera unikalny kod dostępu do elektronicznych akt sprawy. Pozwany dzięki temu kodowi ma wgląd do akt sprawy.
Często zdarzało się, że e-sąd był wykorzystywany do dochodzenia należności, które się przedawniły, głównie przez firmy windykacyjne, które masowo skupują wierzytelności od pierwotnych wierzycieli. Jednak nowelizacja ustawy k.p.c. w maju 2013 roku sprawiła, że mogą być dochodzone tylko roszczenia, które stały się wymagalne w okresie 3 lat przed dniem wniesienia pozwu.
Na sprzeciw 2 tygodnie
Środkiem odwoławczym w elektronicznym postępowaniu upominawczym, jeśli pozwany kwestionuje nakaz zapłaty, jest sprzeciw, który nie podlega opłacie a termin na jego wniesienie wynosi 2 tygodnie od doręczenia nakazu. Pozwany może go wnieść w formie papierowej, podając numer sygnatury akt i wysyłając na adres: Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie, ul. Krakowskie Przedmieście 78, 20-076 Lublin. Możliwe jest również złożenie sprzeciwu w formie elektronicznej. Sprzeciw nie wymaga podania uzasadnienia ani dowodów, jednak powinno się w nim przedstawić zarzuty. Skuteczne złożenie sprzeciwu powoduje, że nakaz zapłaty traci moc w całości a sprawa jest przekazywana do sądu odpowiadającemu miejscu zamieszkania dłużnika.
Zdarza się, że dłużnik dowiaduje się o wydanym wobec niego nakazie zapłaty dopiero z zawiadomienia o wszczęciu egzekucji przez komornika – ma to najczęściej miejsce wtedy, gdy nakaz zapłaty nie został pozwanemu doręczony np. poprzez wysłanie go na niewłaściwy adres lub adres, pod którym dłużnik nie zamieszkuje. Jednak w takiej sytuacji dłużnik może się bronić przed nieuzasadnioną egzekucją. Wystarczy, że również wniesie sprzeciw od nakazu zapłaty i uprawdopodobni, że adres podany w pozwie nie jest jego adresem zamieszkania. Następnie sąd w Lublinie stwierdza skuteczne wniesienie sprzeciwu i utratę mocy nakazu zapłaty w całości, a rozpoznanie sprawy przekazuje do sądu właściwości dłużnika. Na podstawie ww. postanowienia komornik powinien umorzyć egzekucję.
Może jeszcze wystąpić sytuacja, gdy nakaz zapłaty był kierowany na właściwy adres pozwanego, jednak nie mógł on z ważnych przyczyn, niezależnych od siebie, złożyć w terminie dwóch tygodni sprzeciwu. Wobec zaistnienia powyższych okoliczności dłużnik ma prawo złożyć do e-sądu wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu. Wniosek należy złożyć w ciągu tygodnia od ustania przyczyny niedotrzymania terminu.
Magdalena Głowacka
Źródło:
– art. 50528-50537 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego;
– www.e-sad.gov.pl
