Zdolność kredytowa pozwala instytucji finansowej na podjęcie decyzji o przyznaniu kredytu, jego ewentualnej wysokości oraz okresie kredytowania. W prostym tłumaczeniu zdolność kredytowa jest odzwierciedleniem sytuacji finansowej osoby wnioskującej o kredyt, określającej jej realne możliwości spłaty nowego zobowiązania.
Na oszacowanie zdolności kredytowej wpływa szereg czynników, tj. wysokość i rodzaj dochodu, wydatki wnioskodawcy i jego rodziny, wysokość posiadanych już zobowiązań kredytowych/pożyczkowych. Należy pamiętać, że nie ma jednego uniwersalnego wzoru szacowania zdolności kredytowej. Każda instytucja finansowa ma zróżnicowane kryteria oceny zdolności kredytowej, choć elementy brane pod uwagę są zazwyczaj podobne. W praktyce oznacza to, że odrzucenie wniosku o przyznanie kredytu w jednej instytucji finansowej nie przekreśla szans na pozyskanie gotówki w innej.
Co wpływa na zdolność kredytową?
- Wysokość dochodu – podstawowym czynnikiem wpływającym na szacownie zdolności kredytowej w praktycznie każdej instytucji finansowej udzielającej kredytów jest wysokość uzyskiwanego przez wnioskodawcę dochodu. Instytucja finansowa bada, jak kształtowały się dochody wnioskodawcy na przestrzeni kilku lub kilkunastu ostatnich miesięcy. Zwracają również uwagę na regularność wpływów na konto. Potencjalny kredytodawca szacuje tzw. dochód netto, czyli kwotę wolną, pozostająca do dyspozycji wnioskodawcy po odliczeniu od dochodu wydatków i zobowiązań. Dochód netto pozwala na określenie kwoty miesięcznej raty, która będzie mieścić się w możliwościach finansowych przyszłego kredytobiorcy.
- Rodzaj dochodu – duże znaczenie ma źródło uzyskiwanego dochodu – umowa o pracę, prowadzona działalność gospodarcza, umowa zlecenia, umowa o dzieło, renta, emerytura lub inne dochody np. dochody z najmu nieruchomości, zasiłek macierzyński itd. Rodzaj dochodu jest bardzo ważny w związku z zabezpieczeniem terminowości spłaty przyszłego zobowiązania. Instytucje finansowe najchętniej udzielają kredytów osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, zakładając, że ich dochody są stałe i pewne. Nie oznacza to, że osoby zatrudnione na podstawie innych umów lub prowadzące własną działalność gospodarczą nie mają szans na uzyskanie kredytu. Dla kredytodawców ważna jest regularność i ciągłość uzyskiwanych dochodów. W związku z tym od osoby zatrudnionej na podstawie umowy zlecenia będą oczekiwały udokumentowania wystawiania rachunków za okres od 6 do 12 miesięcy, zaś od przedsiębiorcy wykazania, że prowadzi działalność od co najmniej roku lub dwóch. W dobrej sytuacji są również emeryci, którzy posiadają świadczenie przyznane bezterminowo. W tym wypadku oszacowanie ich zdolności kredytowej nie stanowi problemu (problem może jednak stanowić wiek wnioskodawcy – zazwyczaj graniczny wiek kredytobiorcy to 70-75 lat w momencie spłaty całości zobowiązania).
- Inne zobowiązania kredytowe/pożyczkowe – do szacowania zdolności kredytowej brane są również pod uwagę raty wszystkich posiadanych już przez wnioskodawcę zobowiązań kredytowych. Należy pamiętać, że zobowiązania kredytowe to także zakupy ratalne, karty kredytowe oraz debety w koncie. Nawet, jeśli wnioskodawca aktywnie nie korzysta z karty kredytowej lub debetu, to przyznany limit obniża jego zdolność kredytową. Metodą na poprawę zdolności kredytowej jest spłata krótkoterminowych zobowiązań oraz zamknięcie aktywnych rachunków kart kredytowych i rezygnacja z debetu jeszcze przed złożeniem wniosku o przyznanie kredytu. Ważne, aby pamiętać, że poręczenie kredytu innej osobie również przekłada się na naszą zdolność kredytową, gdyż kredytobiorca i poręczyciel solidarnie odpowiadają za spłatę zobowiązania.
- Wydatki rodziny – kredytodawcy biorą pod uwagę wszystkie koszty związane z prowadzeniem gospodarstwa domowego przez wnioskodawcę i jego rodzinę. Przy podejmowaniu decyzji analizowane są wydatki rodziny, czyli koszty utrzymania. Istotna jest sytuacja rodzinna wnioskodawcy – czy jest osobą samotną, czy posiada rodzinę oraz ile osób pozostaje na jego utrzymaniu. Należy również pamiętać, że płacenie alimentów również wpływa na zdolność kredytową.
