Czy za długi bankowe grozi więzienie? – pyta klient Ośrodka Doradztwa Finansowego i Konsumenckiego w Białej Podlaskiej. Ostatnio utracił pracę i nie ma środków na regulowanie zobowiązań wobec pożyczkodawcy. Odwiedził go już windykator, który groził, że jeśli nie spłaci długu to trafi do więzienia. Czy rzeczywiście można zostać pozbawionym wolności z powodu niespłaconego kredytu?
Za niespłacone zobowiązania kredytowe czy pożyczkowe nie możemy zostać pozbawieni wolności! W świetle polskiego prawa, kodeks karny nie przewiduje więzienia za takie długi. W sytuacji klienta windykator dopuścił się naruszenia swoich uprawnień, ponieważ nie wolno mu przekazywać nieprawdziwych informacji na temat konsekwencji niespłacenia długu, a takimi było grożenie pozbawieniem wolności. W takiej sytuacji klient ma prawo zawiadomić policję lub prokuraturę o postępowaniu takiego windykatora.
Za egzekucję zobowiązań finansowych wynikających z niespłaconych kredytów czy pożyczek w Polsce uprawniony jest komornik. Jeśli wierzyciel uzyska sądowy nakaz zapłaty, wtedy może wystąpić do komornika z wnioskiem o egzekucję zadłużenia z majątku klienta. Jedynie w sytuacji gdzie dłużnik utrudniałby egzekucje np. poprzez zatajenie swojego majątku może on podlegać karze pozbawienia wolności zgodnie z art. 300 § 2 Kodeksu Karnego.
„Kto, w celu udaremnienia wykonania orzeczenia sądu lub innego organu państwowego, udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela przez to, że usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje, niszczy, rzeczywiście lub pozornie obciąża albo uszkadza składniki swojego majątku zajęte lub zagrożone zajęciem, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.” Dotyczy to jednak tylko składników majątku zajętych przez komornika lub zagrożonych zajęciem.
Karze pozbawienia wolności za niespłacone zobowiązania kredytowe można podlegać wtedy, gdy w związku z tymi długami zostały popełnione czyny zabronione przez prawo. Dzieje się tak w sytuacji, kiedy dłużnik wyłudził kredyt lub pożyczkę np. przez przedstawienie fałszywego zaświadczenia o zatrudnieniu lub wysokości dochodu i majątku.
Art. 297 § 1 Kodeksu Karnego precyzuje: „Kto, w celu uzyskania dla siebie lub kogo innego, od banku lub jednostki organizacyjnej prowadzącej podobną działalność gospodarczą na podstawie ustawy albo od organu lub instytucji dysponujących środkami publicznymi – kredytu, pożyczki pieniężnej, poręczenia, gwarancji, akredytywy, dotacji, subwencji, potwierdzenia przez bank zobowiązania wynikającego z poręczenia lub z gwarancji lub podobnego świadczenia pieniężnego na określony cel gospodarczy, instrumentu płatniczego lub zamówienia publicznego, przedkłada podrobiony, przerobiony, poświadczający nieprawdę albo nierzetelny dokument albo nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania wymienionego wsparcia finansowego, instrumentu płatniczego lub zamówienia” grozi kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.
Drugim artykułem z Kodeksu Karnego, któremu może podlegać osoba, która dopuściła się wyłudzenia jest art. art., 286 § 1:
„Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.”
Podsumowując za niespłacony kredyt nie można zastać skazanym na karę pozbawienia wolności jednak za wyłudzenie takiego kredytu, albo za ukrywanie majątku przed komornikiem już tak.
Źródła: Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny. (Dz. U. 1997 nr 88 poz. 553); www.infor.pl/prawo/prawo-karne/ciekawostki (data odczytu 28.03.2014 r.)
