Do Ośrodka Doradztwa Finansowego i Konsumenckiego zadzwonił Pan Zdzisław, który otrzymał od komornika zawiadomienie o wszczęciu egzekucji. Klient pobiera emeryturę, ale jednocześnie pracuje zawodowo na umowę o pracę. Czy w takiej sytuacji komornik może zająć oba źródła dochodu i w jakiej wysokości?

Zasady prowadzenia egzekucji komorniczej są wskazane w kodeksie postępowania cywilnego i zgodnie z art. 803 k.p.c. komornik może prowadzić egzekucję ze wszystkich części majątku dłużnika. Jednocześnie nie ma w polskim prawie żadnych przepisów, które ograniczałyby możliwość prowadzenia egzekucji z określonej liczby źródeł dochodu. Oznacza to, że komornik ma prawo zająć świadczenie emerytalne, rentę i wynagrodzenie za pracę jednocześnie. Należy jednak pamiętać o tym, że zasady dokonywania potrąceń ze świadczeń emerytalno-rentowych i wynagrodzenia o pracę są uregulowane w dwóch różnych ustawach i nie ma żadnej podstawy, aby te dochody sumować.

Granice do jakich mogą być dokonywane potrącenia z emerytur i rent wskazane zostały w art. 140 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Przepis ten mówi, że w przypadku egzekucji należności niealimentacyjnych komornik może zająć maksymalnie 25% świadczenia i jednocześnie musi pozostawić kwotę wolną od zajęcia zgodnie z art. 141 ust. 1 wskazanej wyżej ustawy. W 2022 r. kwota ta wynosi 917 zł.

Natomiast granicę dokonywania potrącenia z wynagrodzenia za pracę reguluje art. 87 § 4 Kodeksu Pracy, który mówi o tym, że maksymalne potrącenie na pokrycie należności innych niż alimentacyjne może wynieść 50% i jednocześnie w art. 871 wskazuje, że minimalne wynagrodzenie, przy egzekucji takich należności jest wolne od zajęcia. Warto również zaznaczyć, że w przypadku egzekucji należności alimentacyjnych kwota wolna od zajęcia nie obowiązuje, a środki mogą zostać zajęte do 60%.

Dodatkowo ustawodawca w art. 833 k.p.c. doprecyzował, jak wyglądają ograniczenia egzekucji z innych świadczeń pieniężnych co do których stosuje się przywołane powyżej przepisy kodeksu cywilnego.  W art. 833 k.p.c. wskazane są również te świadczenia, które są całkowicie wolne od zajęcia. Tak samo jak w przypadku egzekucji z emerytur i rent, kiedy komornik prowadzi egzekucję należności alimentacyjnych może zająć do 60% wysokości świadczenia pieniężnego i nie mają w tym przypadku zastosowania przepisu mówiące o kwocie wolnej od zajęcia.

Podsumowując, jeżeli dłużnik otrzymuje świadczenia pieniężne z kilku źródeł, ale które podlegają przepisom jednej ustawy, to zgodnie z art. 835 k.p.c. wysokość zajęcia komornik będzie ustalał po zsumowaniu tych dochodów. Natomiast jeśli dłużnik otrzymuje świadczenia pieniężne, które regulują równe ustawy to nie ma podstawy, aby te dochody sumować. Wyjątkiem od tej zasady jest tylko egzekucja z tytułu alimentów, gdyż w takiej sytuacji zsumowaniu będą podlegać wszystkie świadczenia pieniężne jakie otrzymuje dłużnik niezależnie od tego czy ograniczania w ich egzekucji reguluje jedna czy kilka różnych ustaw.

Źródło:

  1. USTAWA z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. 1964 Nr 43 poz. 296)
  2. USTAWA z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 504, 1504)
  3. USTAWA z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (Dz.U. 2022 poz. 1510)

Więcej na >>> Porada tygodnia