Do Ośrodka Doradztwa Finansowego i Konsumenckiego w Białej Podlaskiej zgłosił się Pan Tomasz, który otrzymał od komornika zawiadomienie o wszczęciu egzekucji komorniczej. Mieszka z rodzicami i zastanawia się czy komornik może wejść do ich mieszkania i zająć rzeczy, które są własnością rodziców.
Zgodnie z ustawą o komornikach sadowych, komornik jest funkcjonariuszem publicznym, który działa przy sądzie rejonowym. Komornik sądowy działa na podstawie tytułu wykonawczego sądu i jego zadaniem jest dążenie do ściągnięcia z majątku dłużnika należności dla wierzyciela, inaczej mówiąc przy zastosowaniu określony środków przymusu egzekwuje określoną kwotę.
Komornik sądowy ma prawo prowadzić egzekucje m.in. z rachunku bankowego, wynagrodzenia za pracę, świadczenia emerytalnego bądź rentowego, nieruchomości i ruchomości. W pierwszej kolejności komornik prowadzi egzekucję z rachunku bankowego i różnego rodzaju świadczeń pieniężnych, ale nie należy zapominać o tym, że ma prawo zając również ruchomości dłużnika takie jak samochód, rower czy skuter albo wyposażenie mieszkania.
Zarówno w sytuacji Pana Tomasza, który mieszka z rodzicami w mieszkaniu będącym ich własnością jak również w przypadku, kiedy wynajmowałby mieszkanie komornik ma prawo wejść do takiej nieruchomości i wynika to z przepisów kodeksu cywilnego. Dłużnik nie może odmówić wpuszczenia komornika do lokalu, a w sytuacji, kiedy utrudniałby on czynności egzekucyjne komornik może zwrócić się o pomoc do policji i w jej asyście wejść do mieszkania.
Należy pamiętać o tym, że komornik zgodnie z art. 814 kodeks postępowania cywilnego (dalej kpc) ma prawo wejść do lokalu również pod nieobecność dłużnika, jeśli cel egzekucji tego wymaga i może zarządzić otwarcie zarówno mieszkania jak i innych pomieszczeń i schowków np. garażu czy piwnicy. Ten sam przepis daje komornikowi możliwość przeszukania odzieży dłużnika lub osoby trzeciej, jeśli podczas wykonywania czynności egzekucyjnych dojdzie do podejrzenia, że dłużnik coś urywa przy sobie lub oddał osobie trzeciej do ukrycia.
W związku z powyższym należy stwierdzić, że komornik ma pełne prawo wejść do mieszkania rodziców dłużnika, w którym on zamieszkuje i dokonać zajęcia ruchomości. Komornik dokonując zajęcia nie zastanawia się czy dana rzecz należy do dłużnika. Jeżeli zachodzi prawdopodobieństwo, że dana rzecz może być własnością dłużnika to dokona jej zajęcia. W przypadku klienta dotyczy to rzeczy, które znajdują się w pokoju, w którym mieszka i nie będą budzić wątpliwości komornika co do faktu, że są jego własnością. Oznacza to, że komornik może dokonać zajęcia tylko tych rzeczy, które są własnością dłużnika.
W sytuacji, kiedy dłużnik zamieszkuje w lokalu nie będącym jego własnością może się zdarzyć, że komornik będzie chciał dokonać zajęcia rzeczy, które nie są własnością dłużnika. W takiej sytuacji dłużnik powinien od razu poinformować komornika o tym fakcie i wnieść to do protokołu. Następnie to już komornik informuje właściciela rzeczy o zaistniałej sytuacji. Jeśli natomiast właściciel danej rzeczy, w tym przypadku rodzice klienta, będą obecni przy dokonywaniu zajęcia przez komornika i wykażą, że dana rzecz stanowi ich własność to komornik odstąpi od zajęcia, a jeśli nawet by go dokonał to wtedy właściciel rzeczy może wnioskować o jej wyłączenie spod egzekucji.
W sytuacji, kiedy dojdzie do zajęcia przedmiotu niebędącego własnością dłużnika, a komornik na wniosek właściciela danej rzeczy nie wyłączy spod egzekucji to właścicielowi pozostaje droga sądowa i wytoczenie powództwa przeciwegzekucyjnego. Zgodnie z art. 841 kpc osoba trzecia może w drodze powództwa żądać zwolnienia zajętego przedmiotu od egzekucji, jeżeli egzekucja narusza jej prawa. W takim przypadku właściciel rzeczy nie będący dłużnikiem wnosi powództwo do sądu rejonowego i musi wszystkimi możliwymi sposobami wykazać, że przysługuje mu prawo własności danej rzeczy. Najlepszym dowodem na potwierdzenie takiego faktu jest oczywiści faktura Vat zakupu, ale nie zawsze osoby ją posiadają. W takiej sytuacji można posłużyć się paragonem, ale warto wtedy dołączyć jeszcze np. wyciąg z konta bankowego (jeśli zakup był dokonywany bezgotówkowo), zestawienie transakcji z karty (jeśli zakup dokonywany był kartą kredytową) lub też wskazać świadków, którzy mogliby zaświadczyć, że dana osoba dokonywała zakupu konkretnej rzeczy.
W przypadku powództwa przeciwegzekucyjnego bardzo ważne są terminy. Właściciel zajętej rzeczy niebędący dłużnikiem musi bezwzględnie wnieść takie powództwo w ciągu miesiąca od dnia, kiedy dowiedział się o zajęciu rzeczy.
