W ostatnich dniach klienci Ośrodka Doradztwa Finansowego i Konsumenckiego w Warszawie często pytali o kwestie dotyczące wysokości kosztów, jakie będą musieli ponieść po zawarciu umowy kredytowej. Chcieli się dowiedzieć, co wpływa na ostateczną wysokość raty kredytu i od czego zależy poziom oprocentowania kredytu konsumenckiego?
W ofercie promującej kredyty banki podają zwykle trzy główne parametry produktu: oprocentowanie nominalne, kwotę miesięcznej raty zobowiązania a w ostatnim czasie także rzeczywistą roczną stopę oprocentowania.
Podstawowym parametrem kredytu jest oprocentowanie nominalne. Jest to koszt kredytu w ujęciu rocznym. Nie obejmuje ono innych opłat związanych z przyznaniem kredytu, takich jak:
- opłata za rozpatrzenie wniosku kredytowego,
- prowizja od udzielonego kredytu,
- koszty związane z obsługą kredytu,
- kosztów ubezpieczeń obowiązkowych i dodatkowych,
Oznacza to, że oprocentowanie nominalne stanowi tylko jeden z elementów wpływających na wysokość raty kredytowej. Reasumując, zgodnie z obowiązującymi przepisami (art. 359 § 2(1) Kodeksu Cywilnego), maksymalny koszt odsetek nie może być wyższy niż dwukrotna wartość odsetek ustawowych. Aktualna wysokość odsetek ustawowych jest podana w obwieszczeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 lipca 2020 r. W Obwieszczeniu Ministra czytamy:
„Na podstawie art. 359 § 4 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145 i 1495 oraz z 2020 r. poz. 875) poczynając od dnia 29 maja 2020 r. wysokość odsetek ustawowych wynosi 3,6% w stosunku rocznym.”
Oznacza to, że maksymalne oprocentowanie nominalne kredytu konsumenckiego nie może przekraczać 7,2%.
Opłata za rozpatrzenie wniosku kredytowego
Opłata za rozpatrzenie wniosku kredytowego jest opłatą jednorazową, zwykle w niewielkiej kwocie, pobieraną przez bank przed udzieleniem pożyczki. Ta jednorazowa opłata związana jest m. in. z procedurą oceny zdolności kredytowej klienta.
Prowizja
Prowizja za udzielenie kredytu jest także opłatą jednorazową. Jest ona wyrażona w formie procentowej i obliczana od kwoty udzielonego zobowiązania. Bank może obniżyć kwotę prowizji, jeśli klient zdecyduje się na dodatkowe produkty finansowe. Przepisy nie regulują wysokości prowizji, każdy bank może określać ją w sposób dowolny.
Koszty związane z obsługą kredytu
Następnym kosztem kredytu, są koszty związane z udzieleniem kredytu lub pożyczki gotówkowej. Są to koszty związane bezpośrednio z samym kredytem, koszty związane z ustanowieniem zabezpieczenia – dla kredytów zabezpieczonych oraz z innych kosztów, tzw. okołokredytowych. Dotyczy to m. in. kosztów zaświadczeń i innej dokumentacji o zobowiązaniach, które mają być skonsolidowane lub refinansowane.
Koszty ubezpieczeń obowiązkowych i dodatkowych
Ubezpieczenie kredytu jest jedną z najczęściej stosowanych form zabezpieczeń spłaty zadłużenia. Jest niezwykle przydatne w momencie, gdy klient traci płynność finansową np. straci pracę, pogorszy się jego stan zdrowia. Polisa zabezpiecza rodzinę w momencie śmierci kredytobiorcy.
Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania
Ustawa o kredycie konsumenckim wymusiła na instytucjach finansowych informowanie klientów o rzeczywistej rocznej stopie oprocentowania (RRSO). Ten parametr jest najbardziej standardową wielkością pozwalającą ocenić faktyczne wydatki związane z zobowiązaniem a jednocześnie umożliwia porównanie kosztów kredytu oferowanego w różnych bankach.
Co wpływa na wysokość RRSO?
Jego ostateczna wysokość zależy od:
- oprocentowania nominalnego kredytu,
- kosztów ubezpieczeń obowiązkowych i dodatkowych,
- prowizji za udzielenie do kredytu,
- kosztów ustanowienia ewentualnych zabezpieczeń,
Wbrew powszechnej opinii RRSO nie stanowi sumy oprocentowania nominalnego i prowizji bankowej. RRSO jest zdecydowanie bardziej obiektywnym wyznacznikiem atrakcyjności kredytu niż oprocentowanie nominalne.
Wszystkie dane o kosztach kredytu powinien zawierać formularz informacyjny, który kredytodawca lub pośrednik kredytowy ma obowiązek wręczyć konsumentowi przed zawarciem umowy. Wszyscy kredytodawcy powinni wypełniać go w ten sam sposób. Na jego podstawie możemy podjąć świadomą decyzję w sprawie zaciąganego kredytu, a także z łatwością porównywać oferty różnych przedsiębiorców.
