Do Ośrodka Doradztwa Finansowego i konsumenckiego zgłosiła się Pani Teresa, która ma problemy finansowe. Od koleżanki słyszała o tzw. darmowym kredycie, jednak nie wie co to znaczy i czy w sytuacji, w której się znalazła może skorzystać z takiego rozwiązania.
Sankcja kredytu darmowego jest instrumentem prawnym wprowadzonym do polskiego prawa ustawą z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim i stanowi ona implementacje Unijnej dyrektywy 2008/48/WE. Przepisy te dotyczą zarówno kredytów czy pożyczek bankowych jak i umów zawieranych z podmiotami pozabankowymi.
Czym jest sankcja kredytu darmowego?
Ustawa o kredycie konsumenckim nakłada na kredytodawcę szereg obowiązków, które musi on spełnić przy zawieraniu umowy z konsumentem. Przede wszystkim musi on udzielić konsumentowi wszystkich wymaganych ustawą informacji, a w sytuacji, kiedy te informacje są niepełne lub wprowadzają w błąd to konsument może skorzystać z sankcji darmowego kredytu.
Sankcja kredytu darmowego oznacza, że konsument zwraca jedynie kwotę kapitału jaka została mu wypłacona bez żadnych odsetek i pozostałych kosztów.
Przesłanki zastosowania
Przesłanki do skorzystania z sankcji darmowego kredytu zostały określone w art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim i zgodnie z nimi konsument może skorzystać z tego instrumentu prawnego, kiedy umowa:
- nie została zawarta w formie pisemnej, chyba że odrębne przepisy przewidywały inną szczególną formę
- nie zawiera danych pożyczkobiorcy- konsumenta takich jak: imię, nazwisko i adres oraz imienia, nazwiska (nazwy) oraz adresu (siedziby) kredytodawcy i pośrednika kredytowego,
- nie określa rodzaju kredytu
- nie określa czasu obowiązywania umowy
- nie określa całkowitej kwoty kredytu oraz terminu i sposobu wypłaty kredytu
- nie określa stopy oprocentowania kredytu, warunków, okresów i procedury zmiany stopy oprocentowania w trakcie trwania umowy
- nie określa rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania (RRSO) oraz całkowitej kwoty do zapłaty przez konsumenta w dniu zawarcia umowy
- nie określa zasad i terminu spłaty kredytu, a w szczególności kolejność zaliczania rat kredytu na poczet należności,
- nie zawiera informacji o innych kosztach, jakie konsument musi ponieść w związku z zawieraną umową, a w szczególności o opłatach dodatkowych m.in. za prowadzenie rachunku, prowizjach, marżach, ubezpieczeniach
- nie zawiera informacji o wysokości rocznej stopy oprocentowania zadłużenia przeterminowanego oraz warunków jej zmiany oraz ewentualne innych opłatach z tytułu zaległości w spłacie kredytu
- nie zawiera informacji o sposobach zabezpieczenia i ubezpieczenia spłaty kredytu, jeżeli umowa je przewiduje
- nie zawiera terminu, sposobu i skutków odstąpienia konsumenta od umowy oraz informacji o obowiązku zwrotu przez konsumenta udostępnionego przez kredytodawcę kredytu oraz odsetek należnych w stosunku dziennym
- nie zawiera informacji o prawie konsumenta do spłaty kredytu przed terminem oraz procedury spłaty kredytu przed terminem
- nie zawiera informacji o prawie kredytodawcy do otrzymania prowizji za spłatę kredytu przed terminem i sposobie jej ustalania, o ile takie prawo zapisano w umowie
- zawiera informacje o opłatach z tytułu zaległości w spłacie oraz odsetkach za opóźnienie przekraczających kwotę odsetek maksymalnych za opóźnienie, wskazanych w kodeksie cywilnym
- określa pozodsetkowe koszty kredytu w kwocie wyższej niż przewidują to przepisy
W przypadku umów o kredyt wiązany lub w formie odroczonej płatności poza w wyżej wskazanymi informacjami umowa powinna także zawierać: opis towaru lub usług oraz cenę nabycia towaru lub usługi. Natomiast w przypadku kredyt w rachunku dodatkowo w umowie musi się znaleźć informacja o limicie kredytowym oraz całkowitym koszcie kredytu.
W praktyce jednymi najczęstszych naruszeń przepisów przez pożyczkodawców tj. firmy pozabankowe pozwalających skorzystać z sankcji darmowego kredytu jest:
- błędne określanie całkowitej kwoty kredyt, której obowiązek podawania wynika z art. 30 ustawy o kredycie konsumenckim
- narusza przepisów wnikające z art. 33 a ustawy o kredycie konsumenckim tzn. pozaodsetkowe koszty pożyczki w umowie przewyższają te dopuszczalne przez prawo
Najczęściej błędów i naruszenia przepisów w umowach dopuszczają się firmy pożyczkowe nie oznacza to jednak, że w przypadku banków tak się nie dzieje. Jeżeli chodzi o kredyt i pożyczki bankowe należy zwrócić uwagę czy w umowie prawidłowo został wskazany koszt wszystkich usług dodatkowych w tym także ubezpieczenia, gdyż w przypadku tych podmiotów to tego zakresu najczęściej dotycz naruszenia.
W jaki sposób skorzystać z sankcji kredytu darmowego
Jeżeli konsument chce skorzystać z sankcji kredytu darmowego to musi w tym zakresie złożyć kredytodawcy oświadczenie na piśmie. Takie pisemne oświadczenie można złożyć osobiście w palcówce banku lub firmy pożyczkowej, gdzie zostało zaciągnięte zobowiązanie lub przesłać je za pośrednictwem poczty na adres centrali danej instytucji.
Należy jednak pamiętać o tym, że oświadczenie o sankcji darmowego kredytu można złożyć jedynie w ciągu roku od daty wykonania umowy tj. od całkowitej spłat zobowiązani. W takim przypadku, jeżeli konsument, wykonał całość umowy może żądać zwrotu nadpłaconych środków, których nie musiał spłacać, z uwagi na fakt, że zawarta umowa naruszała przepisy prawa.
Natomiast w sytuacji, kiedy konsument jest w trakcie spłaty to po złożeniu takiego pisemnego oświadczenia zgodnie z art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim zwraca kredyt bez odsetek i innych kosztów kredytu należnych kredytodawcy jednak w terminie i w sposób, który został ustalony w umowie. Natomiast jeśli umowa nie określałaby zasad i terminów spłaty kredytu, to konsument zwraca kredyt w równych ratach, płatnych co miesiąc, od dnia zawarcia umowy.
, czy też z informacją o wysłaniu towaru i sprawdzeniu (w załączniku) czy wszystko się zgadza.){kind=link}
Witam, złożyłem oświadczenie w banku jestem w trakcie spłaty, a bank odrzuca SKD twierdząc że termin minął po roku od wpłaty pieniędzy na moje konto. I nie uznaje mojego odwołania że termin jednego roku na zlozenie oświadczenia SKD. Jeszcze nie rozpoczął swojego biegu bo nie spłaciłem jeszcze kredytu.
Panie Piotrze,
Zgodnie z artykułem 45 ust. 5 ustawy o kredycie konsumenckim uprawnienie konsumenta do skorzystania z sankcji kredytu darmowego wygasa po roku od dnia wykonania umowy. Wykonanie umowy następuje w dniu, w którym strony wywiążą się z wszystkich obowiązków ciążących na nich na podstawie umowy. Jest to termin prekluzyjny, po upływie tego terminu nie można skutecznie złożyć oświadczenie. Terminem początkowym jest moment zawarcia umowy. Może Pan śmiało, składać takie oświadczenie w trakcie spłacania kredytu. Interpretacja banku jest niewłaściwa. Na poparcie przytaczam treść wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 27 kwietnia 2023 r.
I ACa 368/22: „Oczywiście chodzi tu o termin zastrzeżony na korzyść kredytobiorcy jako konsumenta, co oznacza, że może on skutecznie złożyć przedmiotowe oświadczenie także przed wykonaniem przez siebie umowy”.
Zwracam uwagę, że Oświadczenie o sankcji kredytu darmowego jest oświadczeniem jednostronnym i jest ono składane na swoje „ryzyko”. Na jego ważność nie wpływa zdanie banku. Darmowy kredyt nie jest czymś co leży w interesie banku. Jeśli tylko bank uzna, że ma jakieś szanse przed sądem, to złoży pozew o zapłatę dodatkowej części. Jeśli uważa Pan, że naruszenia banku są rażące i należy się Pan sankcja w postaci kredytu darmowego, to proszę spłacić kredyt do wysokości otrzymanej kwoty kredytu i upewnić się, że oświadczenie o kredycie darmowym skutecznie dotarło do kredytodawcy.
Czy złożenie samemu odwołania do banku o umorzenie niezgodnych odsetek ma sens, czy posiłkować się kancelariami które biorą za to wynagrodzenie
Panie Marcie, Odpowiem po prawniczemu, to zależy. W sytuacjach bardzo skomplikowanych lepiej skorzystać z pomocy kancelarii, choć z drugiej strony sankcja kredytu darmowego dotyczy ewidentnych naruszeń banku. Jeśli sam jest w stanie Pan znaleźć naruszenia banku i je w przekonywujący sposób przedstawić sądowi, może Pan sam wystąpić z pozwem. Proszę pamiętać o Rzecznikach Konsumenckich, którzy także mogą Pan reprezentować przed sądem, czy ew. Interwencji Rzecznika Finansowego.
Proszę pamiętać, że może Pan zatrudnić pełnomocnika także na późniejszych etapach sprawy np. tylko na rozprawę.
Witam. Wstępna analiza Skd mojego kredytu opiewa na Ok 65 tys( do oddania przez baki) + umorzenie kolejnych odsetek Ok 50 tys. Czy można i ma sens samemu interweniować u banku i się z nim przepychać czy zlecić to kancelarii i podzielić się zwrotem?
Pytanie kieruje ponieważ zaoferowane mam 5000 pln opłaty wstępnej za przeprowadzenie takiego postępowania.
Panie Marcinie, Bardzo proszę z rozsądkiem podejść do wstępnych ocen umów bankowych oferowanych przez różne kancelarie prawne( które nawet niekoniecznie obsługiwane są przez Radców prawnych czy adwokatów). Sankcja kredytu darmowego jest szczególnym instrumentem, który jest uruchamiany przy ewidentnych naruszeniach banku. Kancelarie często w swoich wstępnych ocenach piszą o drobnych błędach, czy o ocennych kwestiach, które sąd może wcale nie poczytać za ewidentne naruszenie ustawy o kredycie konsumenckim.
Podam przykład jednej ze wstępnych opinii, która trafiła do Nas, gdzie kancelaria uznała naruszenie art. 30 ust. 1 pkt 5 u.k.k. poprzez brak wskazania daty wypłaty kredytu, a jedynie określenie przybliżonego czasu wypłaty na 30 dni. Dla jednych to będzie błąd, a dla innych odmienny sposób określenia daty wypłaty.
Proszę przygotować się, że zazwyczaj banki nie uznają Oświadczeń konsumentów o sankcji kredytu darmowego. Często nawet interwencja Rzecznika Finansowego nie jest też wystarczająca i dopiero pozew otrzeźwia instytucje finansowe.
Polecam w pierwszej kolejności samemu złożyć oświadczenie o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego do banku, a potem skorzystać z Interwencji Rzecznika Finansowego.
Proszę mieć także na uwadze, że opłata wstępna, to dopiero początek kosztów sadowych. Trzeba także opłacić pełnomocników, a także w razie przegranej zapłacić koszty zastępstwa procesowego drugiej strony. Bardzo proszę o rozwagę, sprawdzenie kancelarii, konsultacje np. z Rzecznikiem Finansowym, czy ODFIKami odnośnie błędów, które znalazła kancelaria.